Pisma wybrane

Niniejsze wydanie zawiera m.in. przekłady następujących dzieł Kasjodora: Krótkie wyjaśnienia do Apokalipsy (Complexiones Actuum Apostolorum et Apocalipsis S. Joannis), O duszy (De anima), O muzyce (Institutiones musicae), Sentencje (Variarum libri XII).

Niektóre z dzieł Kasjodora cieszyły się wielkim powodzeniem w średnio­wieczu. Znają je Grzegorz Wielki, czerpie w nich Izydor z Sewilli, Paweł Dia­kon, Raban Maur, później Aurelian z Reomé, Réginon z Prümm, a wielka ilość rękopisów niektórych jego dzieł jak Institutiones świadczy o ich popularności. Została także idea przewodnia jego działalności, że kultura świecka służy do lepszego zrozumienia największego dzieła, Pisma Świętego. I ta jego nauka po­zostaje żywa do dziś.

Chociaż Vivarium nie przetrwało pierwszego pokolenia i klasztor zniknął po śmierci założyciela, to jednak ideał jego wskrzeszono w wielkich klasztorach epoki karolińskiej i średniowiecza, a ideał klasztoru-instytutu naukowego, biblioteki i skryptorium przejęli później mnisi benedyktyńscy. (…)

(fragment Wprowadzenia ks. prof. Marka Starowieyskiego)

Kasjodor (Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus Senator) (ok. 485-580), pisarz, historyk, filozof i teolog chrześcijański. Urodził się w zamożnej rodzinie patrycjuszowskiej, otrzymał wszechstronne klasyczne wykształcenie, prawdopodobnie w Rzymie. Na dworze władców ostrogockich (głównie Teodoryka Wielkiego) w Rawennie pełnił wysokie stanowiska urzędnicze, z funkcją dowódcy gwardii królewskiej włącznie. Zwalczał wpływy bizantyjskie i próby restauracji Cesarstwa Rzymskiego. Po zdobyciu Rawenny przez cesarza Belizariusza, został wywieziony do Konstantynopola. Po powrocie z niewoli, przeniósł się do rodzinnej Kalabrii i zajął działalnością naukową i pisarską. W roku 538 założył klasztor Vivarium wg reguły benedyktyńskiej. Mnisi zbierali tam i kultywowali intelektualne pozostałości po rzymskiej cywilizacji, m.in. przepisując starożytne rękopisy.

Najważniejsze dzieła: De Origine actibusque Gothorum, ok. 550 (wyd. polskie: Kasjo­dor i Jordanes. Historia gocka, czyli scytyjska Europa, tłum. E. Zwolski, 1984), Historia Ecclesiastica Tripartita, Variarum libri XII, ok. 538 (wyd. polskie, Variae, tłum. A. Kołtunowska, R. Sawa, 2015), De anima, ok. 540 (wyd. polskie: O duszy, tłum. J. Januszewski, 2022), Institutiones, ok. 580 (wyd. polskie, fragment: O muzyce, tłum. L. Dyka, 2015), Expositio Psalmorum, Complexiones actuum Apostolorum et Apocalipsis s. Joannis, ok. 580 (wyd. polskie: Krótkie wyjaśnienia do Apokalipsy św. Jana, tłum. D. Budzanowska-Weglenda, 2022), De orthographia, ok. 580. Jego twórczość wpłynęła znacząco na życie intelektualne i szkolnictwo w średniowieczu.