Sen o krzyżu

Praca zawiera faksymile i transliterację słynnego, pochodzącego prawdopodobnie z 1. poł. VIII wieku, poematu staroangielskiego "Dream of the Rood" według Kodeksu z Vercelli (północne Włochy), a także doskonałe tłumaczenie na język polski Moniki Opalińskiej, poprzedzone obszernym wstępem, który przybliża czytelnikowi kontekst językowy i kulturowy poematu.

Artystyczny przekład utworu i jego opracowanie zaopatrzone zostało w bogatą bibliografię omówioną skrótowo w przypisach, w kompetentny sposób kierującą zainteresowanego czytelnika do źródeł przedstawiających dyskusję naukową nad formą i treścią poematu. Autorka świetnie oddała mistyczną atmosferę i medytacyjny charakter oryginału, zaopatrzyła ponadto dziełko w przepiękne, stylowe grafiki, co zaowocowało stworzeniem na polskim rynku księgarskim starannie opracowanego, przemyślanego w każdym detalu, cimelium.

Fascynujący surowością formy i mistyczną głębią treści staroangielski poemat z wczesnego średniowiecza nawiązuje do rozwijającego się od zarania chrześcijaństwa kultu Drzewa Krzyża. Anonimowy autor dokonał niezwykłej syntezy chrześcijańskiej medytacji z elementami heroicznej kultury plemion anglosaskich. Widać to zwłaszcza w przedstawieniu postaci Chrystusa Zbawiciela świata i jednocześnie bohatera-wojownika. "Sen o Krzyżu" znany jest z przechowywanego w bibliotece katedralnej w Vercelli rękopisu datowanego na 2. poł. X wieku. Fragmenty poematu przetrwały także w postaci runicznej inskrypcji, wyrytej na kamiennym krzyżu z Ruthwell w Szkocji, na krańcach historycznej Northumbrii, oraz na krzyżu-relikwiarzu w katedrze w Brukseli.

*********

Dr hab., prof. ucz. Monika Opalińska (ORCID 0000-0003-2260-852X) – filolog i językoznawca, adiunkt w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się fonologią historyczną, historią języków germańskich oraz fonetyką.